Hª del Arte Español del s. XIX

O título deste manuscrito, Hª del Arte Español en el s. XIX, está relacionado co dun volume sobre a pintura moderna española titulado El arte español en el siglo XIX, que foi un proxecto que a escritora non chegou a culminar. Este manuscrito podería ser un borrador do capítulo II dese volume.  
Séguelle a ese título principal o subtítulo: "La pintura. El desquite de la espontaneidad nacional. Goya". Este subtítulo e algunhas partes do desenvolvemento textual deste manuscrito coinciden á súa vez co contido das conferencias que dona Emilia dedicou á figura de Goya, un dos seus pintores preferidos e que adoita citar nos seus relatos. A primeira conferencia co título, "Goya y la espontaneidad española" foi pronunciada en 1904 por Pardo Bazán na Sala de Actos da Reunión de Artesáns da Coruña. Máis tarde, en 1906, pronunciou esta mesma conferencia, reelaborada no Ateneo de Madrid.