Sanos y enfermos

Baixo unha bóveda sombría amontóanse personaxes enfermos, entre eles hai unha nai co seu fillo e un home moi delgado. Unha monxa indica a un neno o lugar que debe ocupar, tras ela un home no chan. Fóra, dous personaxes que se cobren con mantones.

Estampa dunha serie de 82 que se coñece co nome de Desastres da Guerra. Obsesionado pola realidade feroz da invasión francesa Goya grava, entre 1810 e 1820, unha nova serie de gravados na que plasma os horrores da guerra e as súas nefastas consecuencias. As 47 estampas iniciais son unha reflexión sobre a crueldade desencadeada durante a Guerra da Independencia que se inicia en 1808. Nelas realiza unha crítica feroz á violencia irracional do home. Todas van acompañadas de títulos explicativos escritos polo artista co seu estilo conciso e duro. Desde a estampa 48 ata a 65 móstranos as rúas de Madrid durante o período de fame e escaseza de alimentos de 1811-12, pero tamén a crítica social coa denuncia da insolidariedade das clases privilexiadas que viven á marxe das necesidades das clases humildes. A partir da estampa 66 e ata o final, os autores coinciden na idea de que estamos ante unha crítica da restauración absolutista no mundo da posguerra, é o grupo dos denominados Caprichos enfáticos, onde emprega unha linguaxe alegórico e mordaz similar ao da serie dos Caprichos.

Serie Desastres. As 80 estampas que conserva o Museo de Belas Artes proceden dunha edición de 1930 sobre unha tirada de 100 exemplares, sendo esta a número 33. Publicada pola Real Academia de Belas Artes de San Fernando.